Badanie logopedyczne noworodka i niemowlęcia

115537699_9b7074ffa6_zDokonując oceny rozwoju psychoruchowego małego dziecka należy wziąć pod uwagę nie tylko rozwój ruchowy, lecz także rozwój funkcji poznawczych, społecznych i mowy. Wczesna diagnoza logopedyczna, której poddawane są dzieci narażone na nieprawidłowy rozwój, pozwala rozpoznać problem, a co za tym idzie stworzyć odpowiedni program terapii i tym samym zapobiec rozwinięciu lub pogłębianiu się nieprawidłowości.

BADANIE LOGOPEDYCZNE NOWORODKA I NIEMOWLĘCIA OBEJMUJE:

Ocenę budowy anatomicznej obszaru ustno-twarzowego

Logopeda sprawdza, czy nie występują żadne anomalie w budowie twarzy, bądź jamy ustnej, które mogłyby wpływać na funkcje oddechowe, pokarmowe, a w dalszej kolejności także na rozwój mowy (m.in. długość wędzidełka językowego, budowa warg, podniebienia).

Ocenę napięcia mięśniowego oraz symetrii.

Obniżone lub zwiększone napięcie mięśniowe utrudnia dziecku prawidłowe ruchy oraz wykonywanie podstawowych czynności, jak zwieranie warg, pobieranie pokarmu, połykanie, ruchy języka, a nawet prawidłowe oddychanie. Takie same trudności napotkamy w przypadku zaburzonej symetrii.

Ocenę odruchów ze strefy ustno-twarzowej

Opóźnienia mowy mogą wiązać się z brakiem systemów koordynacji między zmysłami (np. oko-ucho, oko-język). Przyczyną mogą być zaburzone odruchy niemowlęce ze strefy ustno-twarzowej, które blokują mięśnie oraz właściwą pracę twarzy (Masgutowa 2004).

Podstawowe badanie logopedyczne noworodka rozpoczyna się często od sprawdzenia odruchów ze strefy ustno-twarzowej. Kontroli poddawane jest występowanie odruchu w odpowiednim czasie oraz sposób jego realizacji przez dziecko.

Odruchy są bezwarunkowymi reakcjami na bodziec, które zapewniają prawidłowe funkcjonowanie dziecka. Dzięki nim noworodek już od momentu przyjścia na świat wyposażony jest w pewien zestaw „umiejętności”, których przecież nikt go nie uczył. Potrafi objąć wargami pierś mamy lub smoczek i pobierać pokarm. Potrafi także połknąć pokarm oraz obronić się przed zadławieniem. Jest w stanie zwrócić głowę w kierunku bodźca, wysuwać język z ust, czy odruchowo reagować na bodziec dźwiękowy i wzrokowy (mrużenie oczu, mruganie). Każdy z odruchów powinien występować w odpowiednim czasie i wraz z dojrzewaniem układu nerwowego wygasać lub być zastępowany przez odpowiednią, bardziej dojrzałą funkcję.

808465196_fec3f74ea1_zOcenę sposobu pobierania pokarmu oraz koordynację ssania, połykania i oddychania

Istotne jest, czy dziecko najada się w czasie karmienia, czy odpowiednio dociska brodawkę językiem do podniebienia, czy szczelnie obejmuje pierś/smoczek wargami oraz czy nie zachłystuje się w czasie jedzenia. Logopeda ocenia także koordynację ssania, połykania i oddychania.

Ocenę sposobu oddychania

Sprawdzenie w jaki sposób dziecko oddycha w czasie karmienia, a także w spoczynku.

Ocenę wrażliwości twarzy na dotyk

Ocenę reakcji na bodźce słuchowe i wzrokowe

Ocenia się m.in. czy dziecko prawidłowo reaguje na bodźce słuchowe (głos, muzykę, hałas, inne dźwięki), czy potrafi skoncentrować wzrok na przedmiocie lub osobie, czy podejmuje próby nawiązania kontaktu (nawet niewerbalne) itp.

Ocenę rozwoju funkcji przedjęzykowych, głużenia i gaworzenia

Pojawienie się w odpowiednim czasie reakcji dziecka na bodźce dźwiękowe, podejmowanie próby komunikacji poprzez krzyk i płacz. W dalszym okresie pojawienie się głużenia, czy gaworzenia samonaśladowczego, a w konsekwencji mowy.

Aby prawidłowo postawić diagnozę, logopeda poza zbadaniem dziecka, potrzebuje także informacji dotyczących przebiegu ciąży, okresu okołoporodowego i postnatalnego (po narodzinach). W tym celu przeprowadza wywiad z rodzicem lub opiekunem dziecka.

Zobacz także: Wczesna interwencja logopedyczna, czyli opieka od momentu narodzin oraz Które noworodki potrzebują opieki logopedy?

Leave a Reply

18 + five =